B.Ed cap registration process document या लेखात आपण 2025 साठी सुरू झालेल्या बी.एड. अ‍ॅडमिशन प्रक्रियेत कॅप (कॉमन अ‍ॅडमिशन प्रोसेस) रजिस्ट्रेशन करताना कोणकोणती महत्त्वाची कागदपत्रे लागतात, ती कशी तयार करायची आणि कुठे अपलोड करायची याबाबत सविस्तर माहिती घेणार आहोत. आपण पहिल्यांदा सर्व आवश्यक डॉक्युमेंट्सची यादी पाहू, नंतर प्रत्येक डॉक्युमेंटसाठी काय करायचं आहे ते टप्प्याटप्प्याने जाणून घेऊ. याशिवाय कॅटेगिरी प्रमाणपत्रांचीही माहिती देणार आहोत. त्यामुळे तुम्ही ही माहिती शेवटपर्यंत काळजीपूर्वक वाचा आणि आवश्यक असल्यास मित्रांनाही नक्की सांगा.
1. CET अर्जाचा स्कॅन कॉपी किंवा डाउनलोड
सर्वप्रथम, तुम्हाला तुमचा CET अर्ज (फॉर्म) अपलोड करावा लागेल. जर तुमच्याकडे फिजिकल फॉर्म असेल, तर त्याची नीट स्कॅन कॉपी काढा. हे स्कॅन पीडीएफ स्वरूपात असावं. तुम्हाला फॉर्म कसा स्कॅन करायचा यासाठी काही अडचण येत असेल, तर तुम्ही डायरेक्ट CET च्या अधिकृत पोर्टलवर लॉगिन करून देखील तो फॉर्म डाउनलोड करू शकता. या फॉर्ममध्ये तुमचे सर्व माहिती दिलेली असते आणि त्याचा वापर नंतर अ‍ॅडमिशन प्रक्रियेत होतो.
2. CET स्कोअर कार्ड डाउनलोड करणे
दुसरे महत्त्वाचे कागदपत्र म्हणजे CET स्कोअर कार्ड. जेव्हा तुम्ही CET परीक्षेत बसता, त्यानंतर तुमचा निकाल (स्कोअर) या स्कोअर कार्डमध्ये प्रदर्शित होतो. हे स्कोअर कार्ड CET पोर्टलवर लॉगिन केल्यानंतर “स्कोअर कार्ड” विभागातून सहज डाउनलोड करता येते. हे स्कोअर कार्ड कॅप रजिस्ट्रेशनमध्ये दाखवणे अनिवार्य आहे कारण त्याच्या आधारे तुम्हाला कटऑफ आणि प्रवेश मिळण्याची शक्यता ठरते.
3. जन्माचा पुरावा (Birth Proof)
तिसरं आणि अत्यंत आवश्यक दस्तऐवज म्हणजे तुमचा जन्मतारीख दाखवणारा पुरावा. यासाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत, पण तुम्हाला कमीतकमी एक दस्तऐवज अपलोड करावा लागतो, ज्यावर तुमचा जन्म दिनांक स्पष्टपणे नमूद असेल. खालील कोणताही एक पुरावा चालेल:
-
दहावीचा बोर्ड प्रमाणपत्र (ज्यामध्ये जन्मतारीख स्पष्ट असते)
-
शाळा सोडल्याचा दाखला (टीसी)
-
जन्म प्रमाणपत्र (Birth Certificate)
-
डोमिसाइल सर्टिफिकेट (स्थायिकत्वाचे प्रमाणपत्र)
तुम्ही जन्मतारीख दाखवणारे हे कागदपत्र स्कॅन करून PDF फॉरमॅटमध्ये अपलोड कराल.
4. शाळा सोडल्याचा दाखला किंवा लिव्हिंग सर्टिफिकेट
जर तुम्हाला वरील जन्माचा पुरावा उपलब्ध नसेल, तर शाळा सोडल्याचा दाखला (TC) किंवा लिव्हिंग सर्टिफिकेट ही पर्याय म्हणून स्वीकारली जातात. या कागदपत्रांवरही तुमचा जन्म तारीख असणे आवश्यक आहे. यामुळे तुमची जन्मतारीख आणि ओळख यावर अधिक खात्री होते.
5. दहावी व बारावीचे मार्कशीट
अ‍ॅडमिशनसाठी पुढील आवश्यक कागदपत्रे म्हणजे तुमच्या दहावी आणि बारावीच्या गुणपत्रिका (Marksheet). तुम्ही दहावीचा आणि बारावीचा पूर्ण निकाल स्कॅन करून, एका PDF फाईलमध्ये तयार करुन ठेवावा.
जर तुम्ही CBSE किंवा ICSE बोर्डाच्या अंतर्गत आहात, तर सर्व मार्कशीट एका सिंगल PDF मध्ये कन्व्हर्ट करणे गरजेचे आहे. ही फाईल कॅप रजिस्ट्रेशनसाठी अपलोड करणे आवश्यक आहे.
6. पदवीचे मार्कशीट आणि कन्वर्जन सर्टिफिकेट
जर तुम्ही पदवीधर असाल तर पदवीचे मार्कशीट सुद्धा अपलोड करणे आवश्यक आहे. पदवीचे मार्कशीट कसे तयार करायचे हे बोर्ड आणि अभ्यासक्रमानुसार वेगवेगळे असते.
-
सेमिस्टर पद्धतीने शिकणाऱ्यांसाठी: सर्व सेमिस्टरच्या मार्कशीट एकत्र करून एक PDF तयार करा.
-
वार्षिक पद्धतीने शिकणाऱ्यांसाठी: फर्स्ट इयर, सेकंड इयर, आणि थर्ड इयर मार्कशीट एकत्र करून एक PDF तयार करा.
याशिवाय काही वेळा कन्वर्जन सर्टिफिकेट सुद्धा आवश्यक असते. हे सर्टिफिकेट तुम्हाला तुमच्या शिक्षण संस्थेकडून मिळवावे लागते जे तुमच्या मार्कशीटचा स्वरूप आणि गणनेची पद्धत स्पष्ट करते. हे सर्व डॉक्युमेंट एकत्र करून कॅप पोर्टलवर अपलोड करावे.
7. जात प्रमाणपत्र आणि संबंधित कागदपत्रे
जर तुम्ही आरक्षणाचा लाभ घेण्याचा विचार करत असाल तर तुमच्याकडे तुमचं जात प्रमाणपत्र (Caste Certificate) असणे आवश्यक आहे. OBC, SC, ST किंवा इतर आरक्षण कॅटेगरीसाठी खालील कागदपत्रे लागतात:
-
जात प्रमाणपत्र
-
नॉन क्रिमिनल प्रमाणपत्र (OBC साठी अनिवार्य)
-
जात वैधता प्रमाणपत्र (Caste Validity Certificate)
जात वैधता प्रमाणपत्र नसल्यास तुम्हाला कॅप रजिस्ट्रेशन करताना ते मिळवण्यासाठी अर्ज करावा लागतो. फॉर्ममध्ये याचा पर्याय उपलब्ध असतो.
8. अन्य महत्त्वाच्या टीपा
-
तुमचे सर्व कागदपत्र PDF स्वरूपात असावेत.
-
प्रत्येक PDF फाईलचा साईज मर्यादेत असणे आवश्यक आहे.
-
कागदपत्रे अपलोड करताना नीट तपासणी करा.
-
जर कोणतेही कागदपत्र चुकीचे किंवा अपूर्ण असेल तर तुमचं फॉर्म Open Category मध्ये घेतले जाऊ शकते.
-
फॉर्म सबमिट करताना कोणतीही माहिती गुप्त किंवा चुकीची न देता पूर्ण खरी माहिती द्या.
निष्कर्ष
बी.एड. प्रवेश 2025 साठी कॅप रजिस्ट्रेशन करताना वरील सर्व कागदपत्रांची तयारी करणे आवश्यक आहे. CET फॉर्म, स्कोअरकार्ड, जन्माचा पुरावा, शाळा सोडल्याचा दाखला, दहावी आणि बारावीचे मार्कशीट, पदवीचे मार्कशीट आणि जात प्रमाणपत्र ही प्रमुख कागदपत्रे आहेत. याशिवाय योग्य स्वरूपात PDF बनवून अपलोड करणे गरजेचे आहे.
जर तुम्ही ही सर्व माहिती नीट समजून घेऊन सगळे कागदपत्र तयार केले, तर तुमचा कॅप रजिस्ट्रेशन प्रोसेस सुलभ आणि जलद होईल. तुम्हाला यशस्वीपणे बी.एड. प्रवेशासाठी अर्ज करता येईल.