सोलर पंप योजनेची अंमलबजावणीला वेग देण्याचे आदेश; शेतकऱ्यांसाठी १० एचपी पर्यंत सोलर पंप उपलब्ध
नमस्कार शेतकरी मित्रांनो या लेखात आपण पाहणार आहोत राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी चालवल्या जाणाऱ्या सौर कृषी पंप योजनेची सध्याची स्थिती काय आहे, अंमलबजावणीतील अडचणी कोणत्या आहेत, शेतकऱ्यांकडून आलेल्या तक्रारी काय आहेत, आणि त्यावर राज्य सरकार कशा प्रकारे उपाययोजना करत आहे. तसेच आपण जाणून घेणार आहोत नवीन निर्गमित झालेला जीआर काय आहे ज्यामुळे आता शेतकऱ्यांना साडेसात एचपी पंपांऐवजी १० एचपी पर्यंत सोलर पंप घेण्याची संधी कशी उपलब्ध झाली आहे. या योजनेच्या फायद्यांबाबत, पंपांच्या किंमती आणि सबसिडीबाबतची माहितीही येथे देण्यात आली आहे.
मागील योजना राबवण्याची गती मंदावली, शेतकऱ्यांच्या तक्रारी वाढल्या
मित्रांनो, गेल्या काही काळात सोलर पंप योजनेंतर्गत कामाची गती कमी झाल्याच्या तक्रारी मोठ्या प्रमाणात आल्या आहेत. अनेक शेतकरी मित्रांनी याबाबत तक्रार केली आहे की, सोलर पंप देऊनही तो लागलेला नाही किंवा दिलेल्या सोलर पंपाची देखभाल आणि दुरुस्ती केली जात नाही.
शेतकऱ्यांनी सरकारकडे विविध समस्यांचा उल्लेख केला आहे. खास करून विजेच्या जोडणी संदर्भातील प्रश्न अजूनही न सुटलेले आहेत. अशा प्रकारच्या तक्रारी लोकप्रतिनिधींना आणि प्रशासनाला पोहोचल्या असून यावर पुढील कार्यवाही करण्याचे आश्वासन दिले गेले आहे.
मुख्यमंत्र्यांच्या मार्गदर्शनाखाली योजना अंमलबजावणीला वेग देण्याचे आदेश
या समस्यांना तोंड देण्यासाठी मुख्यमंत्र्यांनी वेगवेगळ्या बैठका घेतल्या आहेत. या बैठकीत सौर पंप योजना आणि विजेच्या निर्मितीसाठी पर्यायी ऊर्जा प्रकल्पांच्या अंमलबजावणीला वेग देण्याचे निर्देश दिले गेले आहेत.
शासकीय यंत्रणा आणि संबंधित विभागांना योजनेची जलद अंमलबजावणी करण्यासाठी सतत पाठपुरावा करण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत. मुख्यमंत्र्यांच्या मार्गदर्शनाखाली शेतकऱ्यांना साडेसात एचपी पर्यंत १०% पर्यंत सोलर पंप शुद्ध करून देण्याचा पर्यायही उपलब्ध करून देण्यात येत आहे.
शेतकऱ्यांकडून येणाऱ्या प्रश्नांची उत्तरे – १० एचपी पर्यंत सोलर पंप उपलब्ध
शेतकरी मित्रांमध्ये या नवीन योजनांबाबत अनेक प्रश्न उपस्थित होत आहेत. “१० एचपी पंप मिळेल का?”, “सोलर पंपाची कॅपॅसिटी वाढवता येईल का?”, अशा प्रश्नांची उत्तरे आता उपलब्ध झाली आहेत.
फेब्रुवारी २०२५ मध्ये निर्गमित केलेल्या नवीन परिपत्रकानुसार, ज्यांच्याकडे साडेसात एचपी पर्यंतची सोलर पंप क्षमता आहे, अशा शेतकऱ्यांना १० एचपी पर्यंतचा सोलर पंप घेण्याची परवानगी दिली गेली आहे.
सौर कृषी पंप योजना – क्षमता आणि पात्रता
राज्य शासनाने सोलर पंपासाठी पुढील प्रकारे पात्रता निश्चित केली आहे:
- अडीच एकर पर्यंतच्या शेतकऱ्यांना ३ एचपी सोलर पंप.
- अडीच ते पाच एकर पर्यंत शेतकऱ्यांना ५ एचपी सोलर पंप.
- पाच एकर पेक्षा जास्त क्षेत्रफळ असलेल्या शेतकऱ्यांना साडेसात एचपी सोलर पंप दिला जातो.
पण आता नवीन परिपत्रकानुसार, साडेसात एचपी पर्यंतची क्षमता असलेल्या शेतकऱ्यांना १० एचपी पर्यंत सोलर पंप घेतला जाऊ शकतो. हे विशेषतः त्यांच्यासाठी उपयुक्त आहे ज्यांना अधिक क्षमता आणि दाब हवा आहे पण आधीच्या योजनेत तो पर्याय उपलब्ध नव्हता.
पंपाच्या किमती आणि अनुदानाचा तपशील
शेतकऱ्यांना सोलर पंपासाठी किंमत ही महत्त्वाचा मुद्दा असतो. १० एचपी सोलर पंपाची किंमत सुमारे ५,१२,१०० रुपये आहे. याउलट, साडेसात एचपी पंपाची किंमत ४५५,२८० रुपये आहे.
या किमतींमध्ये फरक असल्यामुळे शेतकऱ्यांना अनुदानाबाहेर उरलेली रक्कम स्वतःच्या खर्चाने करावी लागते.
सोलर पंप योजनेंतर्गत सुमारे १०% पर्यंत अनुदान उपलब्ध आहे. उर्वरित रक्कम भरणे शेतकऱ्याच्या जबाबदारीत येते.
जर शेतकऱ्यांना त्यांच्या हवी असलेली क्षमता (१० एचपी) सोलर पंपाद्वारे मिळाली तर त्यानुसार अतिरिक्त किंमत भरण्याची तरतूद शासनाने केली आहे.
शेतकऱ्यांच्या अडचणी आणि उपाययोजना
- शेतकऱ्यांकडून अनेक तक्रारी आल्या आहेत ज्या सरकारने गांभीर्याने घेतल्या आहेत. काही तक्रारी पंपांमध्ये पुरेसा दाब न येणे, पाण्याची योग्य फेक न होणे, दुरुस्तीची सोय नसणे अशा आहेत.
- सरकारने यासाठी निरनिराळ्या बैठका घेतल्या असून, मुख्यमंत्र्यांच्या मार्गदर्शनाखाली या समस्यांना लवकरात लवकर सुटका करण्याचे आदेश दिले आहेत.
- योजनेची अंमलबजावणी वेगाने करणे, तक्रारींवर त्वरित कारवाई करणे यावर भर दिला जात आहे.
पुढील काय अपेक्षा ठेवायची?
शेतकऱ्यांसाठी सोलर पंप योजना ही एक महत्त्वाची आणि लाभदायक योजना आहे. तिची अंमलबजावणी वेगाने होऊन जास्तीत जास्त शेतकरी याचा लाभ घेतील अशी अपेक्षा आहे. शासनाने दिलेल्या नवीन जीआरमुळे आता साडेसात एचपी पर्यंत पंप असलेल्या शेतकऱ्यांनाही १० एचपी पर्यंतचा सोलर पंप घेता येणार आहे, जे शेतकरी अधिक कामगिरीसाठी इच्छुक आहेत त्यांच्यासाठी फायदेशीर आहे. शेतकऱ्यांनी आपल्या भागातील अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधून या योजनेचा फायदा घ्यावा.
राज्यातील सौर कृषी पंप योजनेत काही अडचणी आणि मंदी आल्याने शेतकऱ्यांना त्रास झाला होता. पण मुख्यमंत्र्यांच्या सक्रिय सहभागामुळे योजनेला गती देण्यात येत आहे. नवीन निर्गमित झालेल्या जीआरनुसार, आता साडेसात एचपी पर्यंत क्षमता असलेल्या शेतकऱ्यांना १० एचपी पर्यंत सोलर पंप घेण्याची संधी मिळाली आहे. पंपांच्या किंमती, अनुदान आणि भरणा याबाबत स्पष्ट तरतुदी आहेत. या योजनेचा फायदा घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी लवकरात लवकर अर्ज करावा. शेतकऱ्यांसाठी हे एक मोठे पाऊल आहे जे पर्यायी ऊर्जा वापरून शेतीची उत्पादनक्षमता वाढविण्यास मदत करेल.